卷二十九拼音版、注音及读音：

出处：二刻拍案惊奇

juǎn èr shí jiǔ

卷二十九

　　 shī yuē:

　　诗曰：

　　 wàn wù jiē yǒu qíng，bù lùn yāo yǔ guǐ。

　　万物皆有情，不论妖与鬼。

　　 miào yào kě tōng líng，fāng xìn qí huáng lǐ。

　　妙药可通灵，方信岐黄理。

　　 huà shuō sòng qián dào nián jiān，jiāng xī yí gè guān rén fù diào lín ān dū xià，yīn dào xī hú shàng yóu wán，dú zì yī rén gè chù xíng zǒu。zǒu dé lù duō le，jué de pí juàn。dào biān yǒu yī mín jiā，mén qián yǒu jǐ zhū dà shù，shù páng yǒu shí kuài kě zuò，nà guān rén suì zuò xià shǎo xī。wàng qù wū nèi yǒu yī shuāng huán nǚ zǐ，míng yàn dòng rén。guān rén jiàn le，bù jué xīn shén piāo dàng，zhù mù ér shì。nà nǚ zǐ yě huí móu liú pàn，shì yǒu jì qíng zhī yì。guān rén juàn liàn bù shě，zì cǐ shí shí dào bǐ chù shǎo zuò。nà nǚ zǐ shì diàn jiā mài jiǔ de，jiù zài lǐ tou zuò shēng yì，bù bì rén de。jiàn nà guān rén zǒu lái，biàn hán xiào xiāng yíng，jìng yǐ wéi cháng。wǎng lái jì jiǔ，qíng yì chóu móu。guān rén jiāng yán yǔ tiǎo dòng tā，nǚ zǐ wēi yǒu xiū sè zhī tài，yě bù nǎo nù。zhǐ shì diàn zài lù páng，rén yǎn kàn jiàn，nèi yǒu fù mǔ，yāo qiú xié yú shuǐ zhī huān，zhōng bù néng gōu，dàn zhǐ liǎng xīn juàn juàn ér yǐ。guān rén yǐ dé zhù xuǎn，guī qī yǒu rì，diào nà nǚ zǐ bù xià，tè dào tā jiā gào bié。qià hǎo qí fù chū wài，nǚ zǐ dú zì zài diàn，jiàn shuō yào bié，shì lèi sī yǔ dào:" zì yǔ láng jūn xiāng jiàn，bǐ cǐ qīng xīn，yù yǐ shēn cóng láng jūn，fù mǔ bì rán bù kěn。ruò sī xià suí zhe láng jūn qù le，yín bēn zhī míng yòu xiū chǐ nán dāng。jīn jiù cǐ bié qù，bì zhì mèng mèi jiāo láo，xiāng sī wú yǐ。rú hé shì hǎo?" nà guān rén shēn gǎn qí yì，jí yāng tā lín jìn rén jiāng zhe hòu lǐ qiú pìn wèi hūn，nà fù mǔ jiàn shuō shì jiāng xī wài jùn，rú hé dé kěn?nà guān rén zhǐ de kuài kuài ér qù，zì dào jiā shōu shí fù rèn，zài bù néng yǔ nǚ zǐ xiāng wén yīn hào le。

　　话说宋乾道年间，江西一个官人赴调临安都下，因到西湖上游玩，独自一人各处行走。走得路多了，觉得疲倦。道边有一民家，门前有几株大树，树旁有石块可坐，那官人遂坐下少息。望去屋内有一双鬟女子，明艳动人。官人见了，不觉心神飘荡，注目而视。那女子也回眸流盼，似有寄情之意。官人眷恋不舍，自此时时到彼处少坐。那女子是店家卖酒的，就在里头做生意，不避人的。见那官人走来，便含笑相迎，竟以为常。往来既久，情意绸缪。官人将言语挑动他，女子微有羞涩之态，也不恼怒。只是店在路旁，人眼看见，内有父母，要求谐鱼水之欢，终不能勾，但只两心眷眷而已。官人已得注选，归期有日，掉那女子不下，特到他家告别。恰好其父出外，女子独自在店，见说要别，拭泪私语道：“自与郎君相见，彼此倾心，欲以身从郎君，父母必然不肯。若私下随着郎君去了，淫奔之名又羞耻难当。今就此别去，必致梦寐焦劳，相思无已。如何是好？”那官人深感其意，即央他邻近人将着厚礼求聘为婚，那父母见说是江西外郡，如何得肯？那官人只得快快而去，自到家收拾赴任，再不能与女子相闻音耗了。

　　 gé le wǔ nián，yòu fù jīng tīng diào，gāng dào dū xià，xún gè lǚ guǎn xiē le xíng lǐ，jí qù hú biān xún fǎng jiù yóu。zhī jiàn cǐ jū yǐ huàn le bié jiā zài nèi。wèn zhe wǔ nián qián zhè jiā，máng rán bù zhī。lín jìn rén yě duō huàn guò le，méi yǒu rèn de de。xīn zhōng chàng rán bù kuài，huí bù zhōng tú，hū rán yǔ nà nǚ zǐ xiāng yù。kàn tā nián mào bǐ xī nián yǐ zhǎng dà，gèng jiā biāo zhì le hǎo xiē。nà guān rén jí máng shī lǐ xiāng yī，nǚ zǐ wàn fú bù dié。kǒu lǐ dào:" láng jūn gé kuò xǔ jiǔ，hái jì de nú fǒu?" nà guān rén dào:" wèi yīn dào jiù chù xún fǎng bú jiàn，zhèng zài fán nǎo。xìng xǐ zài cǐ xiāng yù，bù zhī zhái shàng wèi hé bān guò le，jīn zài nà li?" nǚ zǐ dào:" nú yǐ jià guò rén le，zài chéng zhōng xiǎo xiàng nèi。wú fū zuò kù wù，jiān zài yù zhōng，gù nú chū lái qiú jiù yú rén，bù kuāng zhuàng zhe wǔ nián qián jiù shí。láng jūn kěn dào wǒ jiā chuài chá fǒu?" nà guān rén xīn rán dào:" zhèng yào xiāng fǎng。" liǎng gè rén yī tóu shuō，yī tóu zǒu，xiān zài nà guān rén de xià chǔ qián jīng guò。guān rén dào:" cǐ jí xiǎo shēng guǎn shè，kě qiě jìn qù tán yī tán。" nà guān rén zhèng yào yíng gōu zhe tā，le hái xīn yuàn。sī liang xià chǔ jìn hǎo jiù zuò shì，nà lǐ hái děng de dào tā jiā lǐ qù?yī yāo jiù yāo le jìn lái，guān hǎo le mén，liǎng gè bào le yī bào，jiù tuī dǎo chuáng shàng，xíng qí yún yǔ。nà guǎn shè shì gè dú yuàn，shèn shì pì jìng。guǎn shè zhōng yòu wú bié kè，zhǐ shì nà jiāng xī guān rén yí gè zhù zhe。nǚ zǐ jiàn le guāng jǐng，biàn dào:" cǐ chù wú rén zhī jué，jǐn kě tōu zhù yǔ láng jūn huān lè，bù bì dào wú jiā qù le。wú jiā lǐ yǒu rén，fǎn gèng bù biàn。" guān rén dào:" ruò jiù kěn zhù cǐ，gèng biàn dé jǐn le。" yī liú bàn nián，nǚ zǐ yǒu shí chū wài，qù qù jí shí jiù lái，zài bù xiǎng zhe jiā zhōng shì，yě bú jiàn tā xiǎng zhe jiā lǐ。nà guān rén xiāng chǔ dé nóng le，yě wàng jì tā shì yǒu fū jiā de yì bān。

　　隔了五年，又赴京听调，刚到都下，寻个旅馆歇了行李，即去湖边寻访旧游。只见此居已换了别家在内。问着五年前这家，茫然不知。邻近人也多换过了，没有认得的。心中怅然不快，回步中途，忽然与那女子相遇。看他年貌比昔年已长大，更加标致了好些。那官人急忙施礼相揖，女子万福不迭。口里道：“郎君隔阔许久，还记得奴否？”那官人道：“为因到旧处寻访不见，正在烦恼。幸喜在此相遇，不知宅上为何搬过了，今在那里？”女子道：“奴已嫁过人了，在城中小巷内。吾夫坐库务，监在狱中，故奴出来求救于人，不匡撞着五年前旧识。郎君肯到我家啜茶否？”那官人欣然道：“正要相访。”两个人一头说，一头走，先在那官人的下处前经过。官人道：“此即小生馆舍，可且进去谈一谈。”那官人正要营勾着他，了还心愿。思量下处尽好就做事，那里还等得到他家里去？一邀就邀了进来，关好了门，两个抱了一抱，就推倒床上，行其云雨。那馆舍是个独院，甚是僻静。馆舍中又无别客，止是那江西官人一个住着。女子见了光景，便道：“此处无人知觉，尽可偷住与郎君欢乐，不必到吾家去了。吾家里有人，反更不便。”官人道：“若就肯住此，更便得紧了。”一留半年，女子有时出外，去去即时就来，再不想着家中事，也不见他想着家里。那官人相处得浓了，也忘记他是有夫家的一般。

　　 nà guān rén diào dé yǒu dì fāng le，sī liang huí qù，yīn duì nǚ zǐ dào:" wǒ ér jīn tóng nǐ qiāo dì jiā qù le，kě bú shì cháng jiǔ zhī jì me?" nǚ zǐ jiàn shuō yào qù，biàn liú xià lèi lái，dào:" yǒu jù huà duì láng jūn shuō，láng jūn bú yào chī jīng。" guān rén dào:" shì shèn me huà?" nǚ zǐ dào:" nú zì xiàng shí bié le láng jūn，zhōng rì sī niàn，yān yān chéng bìng，qī nián ér wáng。jīn zhī cǐ shēn，shí fēi rén lèi。yǐ sù shì yuán qì，yōu hún wèi sàn，gù cǐ tè lái xiāng cóng zhè jǐ shí。huān qī yǒu xiàn，zhēn shù yǐ jǐn，yào cóng láng jūn yuǎn qù，zhè què bù néng gōu le。kǒng láng jūn tā rì yǒu yí，bù gǎn bì xián，tè yǔ láng jūn shuō míng。dàn yīn qì xiāng qīn yǐ shēn，nú qù zhī hòu，láng jūn fù zhōng bì dāng bào xià，kě kuài fú píng wèi sàn，bǔ ān jīng shén，jí dāng quán yù。" guān rén jiàn shuō，bù shèng jīng hài le xǔ jiǔ，yòu wén de jiào fú píng wèi sàn，wèn dào:" wǒ céng dú yí jiān zhì，jiàn sūn jiǔ dǐng yù guǐ，yì fú cǐ yào。wú sī cǐ yào jiē píng píng，hé gù zòu xiào?" nǚ zǐ dào:" cǐ yào zhōng yǒu cāng zhú，néng qù xié qì，nǐ zhǐ yī wǒ yán jiù shì le。" shuō bà tì qì bù zhǐ，nà guān rén yě xiāng duì shāng gǎn。shì yè tóng qǐn，jí jìn huān huì zhī lè。jiāng dào tiān míng，yáng kū ér bié。chū mén shù bù，shū yǐ bú jiàn。guǒ rán bié hòu，nà guān rén bào xià bù zhǐ，yī yán shú píng wèi sàn fú guò cái hǎo。nà guān rén měi duì rén shuō zhe cǐ shì，hái qī rán lèi xià。

　　那官人调得有地方了，思量回去，因对女子道：“我而今同你悄地家去了，可不是长久之计么？”女子见说要去，便流下泪来，道：“有句话对郎君说，郎君不要吃惊。”官人道：“是甚么话？”女子道：“奴自向时别了郎君，终日思念，恹恹成病，期年而亡。今之此身，实非人类。以夙世缘契，幽魂未散，故此特来相从这几时。欢期有限，真数已尽，要从郎君远去，这却不能勾了。恐郎君他日有疑，不敢避嫌，特与郎君说明。但阴气相侵已深，奴去之后，郎君腹中必当暴下，可快服平胃散，补安精神，即当痊愈。”官人见说，不胜惊骇了许久，又闻得教服平胃散，问道：“我曾读《夷坚志》，见孙九鼎遇鬼，亦服此药。吾思此药皆平平，何故奏效？”女子道：“此药中有苍术，能去邪气，你只依我言就是了。”说罢涕泣不止，那官人也相对伤感。是夜同寝，极尽欢会之乐。将到天明，扬哭而别。出门数步，倏已不见。果然别后，那官人暴下不止，依言赎平胃散服过才好。那官人每对人说着此事，还凄然泪下。

　　 kě jiàn qíng zhī suǒ zhōng，suī yǐ wèi guǐ，yóu rán juàn liàn rú cǐ。kuàng bié hòu zhī bìng，yòu néng liú fāng fú yào yī hǎo，zhēn duō qíng zhī guǐ yě!ér jīn shuō yí gè yāo wù，yě yú rén xiāng hǎo le，liú zhe xiē cǎo yào，bù dàn yī hǎo le bìng，yòu nòng chū xǔ duō yīn yuán shì tǐ，chéng jiù tā yī shēng fū fù，gèng wéi qí guài。yǒu yì qín é yī cí wèi zhèng:

　　可见情之所钟，虽已为鬼，犹然眷恋如此。况别后之病，又能留方服药医好，真多情之鬼也！而今说一个妖物，也与人相好了，留着些草药，不但医好了病，又弄出许多姻缘事体，成就他一生夫妇，更为奇怪。有《忆秦娥》一词为证：

　　 kān qí jué，yīn yáng pèi hé zhēn dān jié，zhēn dān jié。huān yú suī jiù，jīng shén yì jié。yīn qín zèng wù jī guān xiè，yīn yuán jǐn chù shāng lí bié，shāng lí bié。sān fān cǎo yào，bǎi nián huān yuè。

　　堪奇绝，阴阳配合真丹结，真丹结。欢娱虽就，精神亦竭。殷勤赠物机关泄，姻缘尽处伤离别，伤离别。三番草药，百年欢悦。

　　 zhè yī huí shū，nǎi jīng shī lǎo láng chuán liú，yuán míng wéi líng hú sān shù cǎo。tiān dì jiān zhī wù，wéi hú zuì líng，shàn néng biàn huàn，gù míng hú mèi。běi fāng zuì duō，sòng shí yǒu" wú hú mèi bù chéng cūn" zhī shuō。yòu xìng jí jiān yín，qí xián rǎn zhe rén，wú bù mí huò，gù yòu míng" hú mèi"，yǐ bǐ shì jiān yín nǚ。táng shí yǒu" hú mèi piān néng huò zhǔ" zhī xí。rán suī shì gè yāo wù，qí jiān yuán yǒu hǎo dǎi。rú rèn shì yǐ shēn xùn zhèng yíng，lián zhēn jié zhī shì yě shì yǒu de。zhì yú chéng jiù rén gōng míng，dù tuō rén zāi è，cuō hé rén fū fù，zhè yàng de shì wǎng wǎng yǒu zhī。mò wèi yāo lèi biàn wú hǎo xīn，zhǐ yào yǒu yuán yù de zháo。

　　这一回书，乃京师老郎传留，原名为《灵狐三束草》。天地间之物，惟狐最灵，善能变幻，故名狐魅。北方最多，宋时有“无狐魅不成村”之说。又性极奸淫，其涎染着人，无不迷惑，故又名“狐媚”，以比世间淫女。唐时有“狐媚偏能惑主”之檄。然虽是个妖物，其间原有好歹。如任氏以身殉郑蓥，连贞节之事也是有的。至于成就人功名，度脱人灾厄，撮合人夫妇，这样的事往往有之。莫谓妖类便无好心，只要有缘遇得着。

　　 guó cháo tiān shùn jiǎ shēn nián jiān，zhè jiāng yǒu yí gè kè shāng xìng jiǎng，zhuān yī zài hú guǎngjiāng xī dì fāng zuò shēng yì。nà jiǎng shēng nián jì èr shí duō suì，shēng de yí róng jùn měi，méi mù dòng rén，tóng bàn lǐ tou dào shì tā mú yàng kě yǐ xuǎn dé guò fù mǎ，qǐ tā hùn míng jiào zuò jiǎng fù mǎ。tā zì jiā yě yǐ fēng qíng zì fù，kàn shì jiān nǚ zǐ qīng yì yě bù shàng yǎn。dào shì bì yù jué sè，fāng kě yǔ tā yī duì。suī zài jiāng hú shàng zǒu le jǐ nián，bù céng zhuàng jiàn yí gè zhōng xīn mǎn yì nǚ zǐ。yě zēng tóng zhe péng yǒu xíng yuàn rén jiā zǒu dòng liǎng fān，bù guò shì qiǎn xìng ér yǐ。gōng dào kàn qǐ lái，hái zé shì tā shī pián yí yǔ fù rén le。

　　国朝天顺甲申年间，浙江有一个客商姓蒋，专一在湖广、江西地方做生意。那蒋生年纪二十多岁，生得仪容俊美，眉目动人，同伴里头道是他模样可以选得过驸马，起他混名叫做蒋驸马。他自家也以风情自负，看世间女子轻易也不上眼。道是必遇绝色，方可与他一对。虽在江湖上走了几年，不曾撞见一个中心满意女子。也曾同着朋友行院人家走动两番，不过是遣兴而已。公道看起来，还则是他失便宜与妇人了。

　　 yī rì zhì huò dào hàn yáng mǎ kǒu dì fāng，xià zài yí gè diàn jiā，xìng mǎ，jiào dé mǎ yuè xī diàn。nà gè mǎ yuè xī shì běn chǔ mǎ shǎo qīng jiā lǐ de rén，lǐng zhe zhǔ rén běn qián kāi zhe zhè gè xiē kè shāng de dà diàn。diàn zhōng jǐn yǒu yōu fáng suì gé，kě yǐ róng zhì shàng děng hào kè，suǒ yǐ yuǎn fāng lái de sī wén rén duō lái tóu tā。diàn qián zǒu qù bù duō jǐ jiā mén miàn，jiù shì mǎ shǎo qīng de jiā lǐ。mǎ shǎo qīng yǒu yī wèi xiǎo jiě，xiǎo míng jiào dé yún róng，qǔ lǐ qīng lián" yún xiǎng yī shang huā xiǎng róng" zhī jù，guǒ rán xiān jiāo fēi cháng，shì suǒ hǎn yǒu。tā jiā nèi lóu xiǎo chuāng kàn de diàn qián rén jiàn，nà xiǎo jiě xián le，shí cháng dēng lóu kàn wàng zuò shuǎ。yī rì zhèng zài lín chuāng zhī jì，qià bèi diàn lǐ jiǎng shēng kàn jiàn。jiǎng shēng yuǎn wàng qù，jí qí měi lì，shēng píng mù zhōng suǒ wèi dǔ。yī bù bù zǒu jìn qián qù xì wán，zǒu dé jìn le，kàn de jiào zhēn，jué tā méi yī chù shēng de bù miào。jiǎng shēng bù jué hún fēi tiān wài，pò sàn jiǔ xiāo。xīn lǐ wàng xiǎng dào:" rú cǐ měi rén，dé yǐ xiāng xù yī xiāo，yě bù wǎng le wǒ de miàn páng fēng liú!què zěn shēng néng gōu?" zhǐ guǎn yǎng miàn chī kàn。nà xiǎo jiě zài lóu shàng qiáo jiàn yǒu rén kàn tā，bǎ bàn miàn zhē cáng，yě kuī zhe jiǎng shēng shì gè jùn qiào hòu shēng，qià xiàng bù shě de jiù duǒ bì zhe yì bān。jiǎng shēng yuè dào shì lóu shàng liú pàn，mài nòng chū xǔ duō piāo yì shēn fèn chū lái，yào rě tā dòng huǒ。zhí děng nà xiǎo jiě xià lóu qù le，fāng cái zǒu huí diàn zhōng。guān zhe fáng mén，mò mò àn shuō:" kě xī bù céng xiǎo de dān qīng，ruò xiǎo de shí，miáo yě miáo tā yí gè chū lái。" cì rì wèn zhe diàn jiā，fāng xiǎo de shì zhǔ rén zhī nǚ，hái wèi zēng xǔ pèi rén jiā。jiǎng shēng dào:" tā shì gè shì huàn rén jiā，wǒ shì gè shāng gǔ，yòu shì wài xiāng，suī shì wèi xǔ xià zhàng fū，liào bú shì wǒ xiǎng de zháo de。ruò zhǐ lùn qǐ yī shuāng de miàn páng，què gāi zuò yī duì cái bù kuī le rén。zěn shēng de yīn yūn dà shǐ zuò yí gè zhǔ biàn hǎo?"

　　一日置货到汉阳马口地方，下在一个店家，姓马，叫得马月溪店。那个马月溪是本处马少卿家里的人，领着主人本钱开着这个歇客商的大店。店中尽有幽房邃阁，可以容置上等好客，所以远方来的斯文人多来投他。店前走去不多几家门面，就是马少卿的家里。马少卿有一位小姐，小名叫得云容，取李青莲“云想衣裳花想容”之句，果然纤姣非常，世所罕有。他家内楼小窗看得店前人见，那小姐闲了，时常登楼看望作耍。一日正在临窗之际，恰被店里蒋生看见。蒋生远望去，极其美丽，生平目中所未睹。一步步走近前去细玩，走得近了，看得较真，觉他没一处生得不妙。蒋生不觉魂飞天外，魄散九霄。心里妄想道：“如此美人，得以相叙一宵，也不枉了我的面庞风流！却怎生能勾？”只管仰面痴看。那小姐在楼上瞧见有人看他，把半面遮藏，也窥着蒋生是个俊俏后生，恰象不舍得就躲避着一般。蒋生越道是楼上留盼，卖弄出许多飘逸身分出来，要惹他动火。直等那小姐下楼去了，方才走回店中。关着房门，默默暗说：“可惜不曾晓得丹青，若晓得时，描也描他一个出来。”次日问着店家，方晓得是主人之女，还未曾许配人家。蒋生道：“他是个仕宦人家，我是个商贾，又是外乡，虽是未许下丈夫，料不是我想得着的。若只论起一双的面庞，却该做一对才不亏了人。怎生得氤氲大使做一个主便好？”

　　 dà fán shì bù yì dé dòng qíng de rén，yī dòng le qíng，zài jiē nà bú zhù de。jiǎng shēng zì cǐ xíng zhe sī，zuò zhuó xiǎng，bù fàng xià huái。tā yuán mài de shì sī chóu líng juàn nǚ rén shēng huó zhī lèi，tā yāng diàn jiā yí gè xiǎo de ná le xiāng lǒng，yǐn dào mǎ jiā zhái lǐ qù mài。zhǐ wàng zhuàng zhe xiǎo jiě，dé yǐ bǎo kàn yī huí。guǒ rán mài le liǎng cì，mǎ jiā jiā juàn men nǐ yào mǎi zhǎng，wǒ yào mǎi duǎn，duō tǎo xiāng lǒng lǐ dōng xī zì jiā fān kàn，qù miàn jiǎng jià。nà xiǎo jiě suī bù shí fèn chū tóu lòu miàn，yě zài rén cóng zhī zhōng，zhē zhē yǎn yǎn de kàn wù shì。yǒu shí yě yǎn biāo zhe jiǎng shēng，sì mù xiāng shì。jiǎng shēng huí dào xià chǔ，yuè jiā jìn jià bù dìng，cháng xū duǎn qì，hèn bù shēn shēng shuāng chì，fēi dào tā guī gé zhōng zuò yī chù。wǎn jiān de chūn mèng yě bù zhī zuò le duō shǎo:

　　大凡是不易得动情的人，一动了情，再接纳不住的。蒋生自此行着思，坐着想，不放下怀。他原卖的是丝绸绫绢女人生活之类，他央店家一个小的拿了箱笼，引到马家宅里去卖。指望撞着小姐，得以饱看一回。果然卖了两次，马家家眷们你要买长，我要买短，多讨箱笼里东西自家翻看，觑面讲价。那小姐虽不十分出头露面，也在人丛之中，遮遮掩掩的看物事。有时也眼膘着蒋生，四目相视。蒋生回到下处，越加禁架不定，长吁短气，恨不身生双翅，飞到他闺阁中做一处。晚间的春梦也不知做了多少：

　　 qiào yuān jiā mò rán lái，huái zhōng lǒu bào。luó zhàng lǐ，jiāo zhe gǔ，yào xià qiān zāo。qún dài tóu zī wèi shí fēn miào，nǐ tān wǒ yòu ài，lín zhù zài jiā ráo。xià!mèng ér lǐ xiāng féng，mèng ér lǐ jiù qù le。

　　俏冤家蓦然来，怀中搂抱。罗帐里，交着股，要下千遭。裙带头滋味十分妙，你贪我又爱，临住再加饶。吓！梦儿里相逢，梦儿里就去了。

　　 jiǎng shēng mián sī mèng xiǎng，rì yè bù zhì。zhēn suǒ wèi: sī zhī sī zhī，yòu cóng ér sī zhī sī zhī bù dé，guǐ shén jiāng tōng zhī。yī rì wǎn jiān，guān le fáng mén，zhèng dài dú zì qù shuì，zhǐ tīng dé fáng mén wài yǒu xíng bù zhī shēng，qīng qīng jiāng fáng mén dàn xiǎng。jiǎng shēng xìng wèi xī dēng，jí máng tiàn míng liǎo dēng，kāi mén chū kàn，zhī jiàn yí gè nǚ zǐ shǎn jiāng rù lái。dìng jīng zǐ xì yī rèn，zhèng shì mǎ jiā xiǎo jiě。jiǎng shēng chī le yī jīng dào:" nán dào yòu zuò qǐ mèng lái le?" zhèng xīn yī xiǎng，què bú shì mèng。dēng ér míng liàng，yǎn rán yǔ měi mào de xiǎo jiě xiāng duì。jiǎng shēng yí jiǎ yí zhēn，huáng huò bù dìng。xiǎo jiě kàn jiàn yì sī，xiān kāi yī dào:" láng jūn bù bì yí guài，qiè nǎi mǎ jiā yún róng yě。chéng láng jūn jiǔ chuí gù pàn，qiè yì guān qíng duō shí le。jīn ǒu chéng jiā jiān kòng xì，yòng jì tōu chū zhòng mén，bù zì xián qí chǒu lòu，yuàn bàn láng jūn kè zhōng suì jì。láng jūn wù yǐ zì xiàn wèi xiào，qiè zhī xìng yě。" jiǎng shēng tīng bà，zhēn gè rú jī dé shí，rú kě dé jiāng，wǎn rán liúruǎn rù tiān tāi，xià jiè fán fū dé yù xiān zǐ。kuài lè jiè jiǎo xìng，nán yǐ yán yù。máng guān hǎo le mén，wǎn shǒu gòng rù yuān wéi，jí jiǎng yú fēi zhī lè。yún yǔ jì bì，xiǎo jiě fēn fù dào:" qiè jiàn láng jūn sháo xiù，bù néng zì chí，zhì yú zì jiàn zhěn xí。rán jiā yán gāng lì，yī zhī fēng shēng，huò bù kě cè。láng jūn cǐ hòu qiè bù kě qīng zhì qiè jiā mén shǒu，yě bù kě dào wài biān xián bù，bèi bié rén kàn pò xíng jìng。zhǐ guǎn yè yè xū yǎn fáng mén xiāng dài，rén dìng zhī hòu，qiè bì zì lái。wàn wù qīng yì lòu xiè，shǐ kě huān hǎo dé jiǔ cháng ěr。" jiǎng shēng dào:" yuǎn xiāng gū kè，yī jiàn fāng róng，xiǎng mù yù sǐ。suī rán mèng mèi xiāng yù，hái dào xiān fán gé yuǎn，qǐ zhī hé méng bù qì，chuí pàn jí yú bǐ lòu，dé yǐ gòng zhěn tóng qīn，jí jìn rén jiān zhī lè，xiǎo shēng jīn rì jiù sǐ yě míng mù le。hé kuàng jīn kǒu fēn fù，xiǎo shēng gǎn bù jì xīn?xiǎo shēng zì cǐ zú bù chū hù，kǒu bù qīng yán，zhǐ dāi dāi shǒu zài fáng zhōng。děng dào yè jiān，hóu xiǎo jiě guāng jiàng xiāng jù biàn liǎo。" tiān wèi míng，xiǎo jiě qǐ shēn，zài sān jì yuē le yè jiān，rán hòu bié qù。

　　蒋生眠思梦想，日夜不置。真所谓：思之思之，又从而思之；思之不得，鬼神将通之。一日晚间，关了房门，正待独自去睡，只听得房门外有行步之声，轻轻将房门弹响。蒋生幸未熄灯，急忙掭明了灯，开门出看，只见一个女子闪将入来。定睛仔细一认，正是马家小姐。蒋生吃了一惊道：“难道又做起梦来了？”正心一想，却不是梦。灯儿明亮，俨然与美貌的小姐相对。蒋生疑假疑真，惶惑不定。小姐看见意思，先开一道：“郎君不必疑怪，妾乃马家云容也。承郎君久垂顾盼，妾亦关情多时了。今偶乘家间空隙，用计偷出重门，不自嫌其丑陋，愿伴郎君客中岁寂。郎君勿以自献为笑，妾之幸也。”蒋生听罢，真个如饥得食，如渴得浆，宛然刘、阮入天台，下界凡夫得遇仙子。快乐届侥幸，难以言喻。忙关好了门，挽手共入鸳帷，急讲于飞之乐。云雨既毕，小姐分付道：“妾见郎君韶秀，不能自持，致于自荐枕席。然家严刚厉，一知风声，祸不可测。郎君此后切不可轻至妾家门首，也不可到外边闲步，被别人看破行径。只管夜夜虚掩房门相待，人定之后，妾必自来。万勿轻易漏泄，始可欢好得久长耳。”蒋生道：“远乡孤客，一见芳容，想慕欲死。虽然梦寐相遇，还道仙凡隔远，岂知荷蒙不弃，垂盼及于鄙陋，得以共枕同衾，极尽人间之乐，小生今日就死也暝目了。何况金口分付，小生敢不记心？小生自此足不出户，口不轻言，只呆呆守在房中。等到夜间，侯小姐光降相聚便了。”天未明，小姐起身，再三计约了夜间，然后别去。

　　 jiǎng shēng zì xiǎng zhēn rú yù xiān，xiōng zhōng wú xiàn kuài lè，zhǐ bù hǎo gào sù dé rén。xiǎo jiě yè lái míng qù，jiǎng shēng shǒu zhe fēn fù，guǒ rán qīng yì bù chū wài yī bù，wéi kǒng lòu chū xíng jī，yǒu fù xiǎo jiě zhī yuē。jiǎng shēng shào nián，gù rán jīng shén jiàn wàng，jié lì zòng yù，bù yǐ wéi pí。dāng de nà xiǎo jiě shēn zì zhī wèi，yī sì néng zhēng guàn zhàn de yì bān，yī rèn diān luán dǎo fèng，zài bù tuī cí，háo wú yàn zú。jiǎng shēng dào shí shí yǒu qiè bài zhī yì，nà xiǎo jiě jìng xiàng bú yào shuì de，yī yè yè hé zēng xiū xiē?jiǎng shēng xīn ài dé jǐn，jiàn tā rú cǐ gāo xìng，dào shì shēn guī shào nǚ，zěn zhī nán zǐ zhī wèi，yòu liǎng qíng xiāng de，suǒ yǐ háo bù bì jì。jǐn zhe xìng zi xǐ huān zuò shì，nán de zhè yàng zhēn xīn，yī fà kuài huó。wéi kǒng fèng chéng bù zhōu，bǎ gè shēn zi bù fàng zài xīn shàng，pàn zhe xìng mìng zuò，jiù yī xià zǒu le yáng，sǐ le yě bà le。nòng le duō shí，yě jué yǒu xiē juàn dài，miàn yán kàn kàn qiáo cuì qǐ lái。zhèng shì:

　　蒋生自想真如遇仙，胸中无限快乐，只不好告诉得人。小姐夜来明去，蒋生守着分付，果然轻易不出外一步，惟恐露出形迹，有负小姐之约。蒋生少年，固然精神健旺，竭力纵欲，不以为疲。当得那小姐深自知味，一似能征惯战的一般，一任颠鸾倒凤，再不推辞，毫无厌足。蒋生倒时时有怯败之意，那小姐竟象不要睡的，一夜夜何曾休歇？蒋生心爱得紧，见他如此高兴，道是深闺少女，怎知男子之味，又两情相得，所以毫不避忌。尽着性子喜欢做事，难得这样真心，一发快活。惟恐奉承不周，把个身子不放在心上，拚着性命做，就一下走了阳，死了也罢了。弄了多时，也觉有些倦怠，面颜看看憔悴起来。正是：

　　 èr bā jiā rén tǐ shì sū，yāo jiān zhàng jiàn zhǎn yú fū。

　　二八佳人体似酥，腰间仗剑斩愚夫。

　　 suī rán bú jiàn rén tóu luò，àn lǐ jiào jūn gǔ suǐ kū。

　　虽然不见人头落，暗里教君骨髓枯。

　　 qiě shuō jiǎng shēng tóng bàn de péng yǒu，jiàn jiǎng shēng shí cháng rì lǐ bì mén hūn shuì，shǎo jiàn chū wài。yǒu shí lüè lüè zǒu dé chū lái，hē qiàn lián tiān，xiàng yè jiān bù céng dé shuì yì bān。yòu bù céng jiàn tā dā bàn yè yǐn，huò zhě zhōng le sù xǐng，yòu bù céng jiàn tā jì guǎn liú lián，huò zhě hài le sè bìng，bù zhī wèi hé rú cǐ。jí lái qiān tā qù nà lǐ chī jiǔ sù chāng，wèi dào wǎn bì dìng yào huí diàn zhōng，bìng bù kěn shǎo liú zài wài biān yī gēng èr gēng de。zhòng rén duō gè yí xīn dào:" zhè gè xíng jìng，bì rán xīn xià yǒu shì de guāng jǐng，xiǎng shì bēi zhe rén zuò le xiē shèn me bù míng de gòu dàng le。wǒ men xiāng yuē le，wǎn jiān hóu tā dòng jìng，shì bì yào zhuō pò tā。" dàng yè tiān sè gāng wǎn，xiǎo jiě yǐ lái。jiǎng shēng jiāng tā cáng hǎo，kǒng pà tóng bàn yí xīn，fǎn zǒu chū lái tán xiào yī huì，tóng chī xiē jiǔ。zhí děng dà jiā sàn le，rán hòu guān shàng fáng mén，jìn lái yǔ xiǎo jiě shàng chuáng。shàng dé chuáng shí，nà jiāo huān gāo xìng，nòng dé nǐ sǐ wǒ huó，hēng hēng qīng qīng de shēng xiǎng，yě gù bu de páng rén tīng jiàn。yòu qiě wú xiū wú xiē，wài biān tóng bàn qiè tīng de dào:" jiǎng fù mǎ bù zhī nà lǐ sī nòng gè fù nǚ zài fáng lǐ shòu yòng。" zhè děng jiǔ zhàn，zhàn dé bù nài fán，yí gè gè nà huà r zhí shù qǐ lái，duō shì chū wài jiǔ le de rén，zěn shēng jìn dé?gè zì guī fáng，yǒu de yìng rěn zhù le，yǒu de fàng le shǒu chòng zì qù shuì le。

　　且说蒋生同伴的朋友，见蒋生时常日里闭门昏睡，少见出外。有时略略走得出来，呵欠连天，象夜间不曾得睡一般。又不曾见他搭伴夜饮，或者中了宿醒，又不曾见他妓馆留连，或者害了色病，不知为何如此。及来牵他去那里吃酒宿娼，未到晚必定要回店中，并不肯少留在外边一更二更的。众人多各疑心道：“这个行径，必然心下有事的光景，想是背着人做了些甚么不明的勾当了。我们相约了，晚间侯他动静，是必要捉破他。”当夜天色刚晚，小姐已来。蒋生将他藏好，恐怕同伴疑心，反走出来谈笑一会，同吃些酒。直等大家散了，然后关上房门，进来与小姐上床。上得床时，那交欢高兴，弄得你死我活，哼哼卿卿的声响，也顾不得旁人听见。又且无休无歇，外边同伴窃听的道：“蒋驸马不知那里私弄个妇女在房里受用。”这等久战，站得不耐烦，一个个那话儿直竖起来，多是出外久了的人，怎生禁得？各自归房，有的硬忍住了，有的放了手铳自去睡了。

　　 cì rì qǐ lái，dà jiā dào:" wǒ men dào jiǎng fù mǎ fáng qián shǒu tā，kàn shèn me rén chū lái。" zǒu zài fáng wài，fáng mén xū yǎn，tuī jiāng jìn qù。jiǎng shēng zì shuì zài chuáng shàng，bìng bù céng yǒu rén。zhòng tóng bàn yí dào:" nà lǐ qù le?" jiǎng shēng gù yì dào:" shèn me nà lǐ qù le?" tóng bàn dào:" zuó yè yǔ nǐ nòng nà huà r de。" jiǎng shēng dào:" hé zēng yǒu rén?" tóng bàn dào:" wǒ men zhòng rén duō tīng dé de，zěn me hùn lài dé?" jiǎng shēng dào:" nǐ men jiàn guǐ le。" tóng bàn dào:" wǒ men bú jiàn guǐ，zhǐ pà nǐ zhe guǐ le。" jiǎng shēng dào:" wǒ rú hé zhe guǐ?" tóng bàn dào:" wǎn jiān yú rén gàn nà huà，shēng xiǎng wài wén，zǎo lái bú jiàn yǒu rén，qǐ fēi shì guǐ?" jiǎng shēng xiǎo de tā zhòng rén yè lái qiè tīng le，kuī de xiǎo jiě qǐ shēn dé zǎo，qù de wú jī，bù bèi tā men kàn jiàn，shí wèi wàn xìng。yī shí bǎ shuō huà zhī wú dào:" bù mán zhòng xiōng，xiǎo shēng shào nián chū wài，guān kuàng rì jiǔ，wǎn lái shàng chuáng，rěn zhì bù guò，xué zuò jiāo huān zhī shēng，yǐ jiě yù huǒ。qí shí zhǐ shì zì jiā hóu jí de guāng jǐng，bú shì zhēn yǒu gè zài lǐ miàn jiāo hé。shuō zhe shèn shì huáng kǒng，zhòng xiōng bù bì yí xīn。" tóng bàn dào:" wǒ men yě duō shì hóu jí de rén，ruò guǒ shì rú cǐ，yǒu shèn huáng kǒng?zhǐ bú yào zhe le shèn me xié yāo，biàn bú shì shuǎ shì。" jiǎng shēng dào:" bìng wú cǐ shì，zhòng xiōng fàng xīn。" tóng bàn shì xìn bù xìn de，yě bù shuō le。

　　次日起来，大家道：“我们到蒋附马房前守他，看甚么人出来。”走在房外，房门虚掩，推将进去。蒋生自睡在床上，并不曾有人。众同伴疑道：“那里去了？”蒋生故意道：“甚么那里去了？”同伴道：“昨夜与你弄那话儿的。”蒋生道：“何曾有人？”同伴道：“我们众人多听得的，怎么混赖得？”蒋生道：“你们见鬼了。”同伴道：“我们不见鬼，只怕你着鬼了。”蒋生道：“我如何着鬼？”同伴道：“晚间与人干那话，声响外闻，早来不见有人，岂非是鬼？”蒋生晓得他众人夜来窃听了，亏得小姐起身得早，去得无迹，不被他们看见，实为万幸。一时把说话支吾道：“不瞒众兄，小生少年出外，鳏旷日久，晚来上床，忍制不过，学作交欢之声，以解欲火。其实只是自家喉急的光景，不是真有个在里面交合。说着甚是惶恐，众兄不必疑心。”同伴道：“我们也多是喉急的人，若果是如此，有甚惶恐？只不要着了甚么邪妖，便不是耍事。”蒋生道：“并无此事，众兄放心。”同伴似信不信的，也不说了。

　　 zhī jiàn jiǎng shēng jiàn jiàn zhī chí bù guò，yī rì pí juàn shì yī rì，zì jiā yě yǒu xiē jué de le。tóng bàn zhōng yǒu yí gè xìng xià de，míng liáng cè，yǔ jiǎng shēng zuì shì xiāng ài。jiàn jiǎng shēng rú cǐ，xīn lǐ tì tā dān yōu，tè lái duì tā shuō dào:" wǒ yǔ nǐ chū wài de rén，dàn dé píng ān，biàn wèi dà xìng。jīn rén xiōng miàn huáng jī shòu，jīng shén huǎng hū，yǔ yán cuò luàn。jí tīng xiōng wǎn jiān fáng zhōng，měi měi yú rén qiē qiē sī yǔ，cǐ bì yǒu zuò guài qiāo qī de shì。rén xiōng bù kěn yǔ wǒ měi míng yán，tā rì dìng yào zuò chū shì lái，xìng mìng gān xì，fēi tóng xiǎo kě，kě xī zhè bān shào nián，zàng sòng zài tā xiāng wài fǔ，wǒ bèi hé rěn?kuàng xiǎo dì méng xiōng zhì ài，yǒu shèn me gòu dàng biàn duì xiǎo dì shuō shuō，zhēn zhuó ér xíng yě hǎo，hé bì xiāng mán?xiǎo dì dǔ gè zhòu，bù yú rén shuō jiù shì le!" jiǎng shēng jiàn xià liáng cè shuō de tòng qiè，zhǐ de yǔ tā shí shuō dào:" xiōng yì sī zhēn kěn，xiǎo dì shí yǒu yī jiàn shì bù gǎn mán xiōng。cǐ jiān zhǔ rén mǎ shǎo qīng de xiǎo jiě，yǔ xiǎo dì yǒu xiē yuán fèn，yè yè zì lái huān huì。liǎng xià shào nián，wèi miǎn qíng yù guò dù，xiǎo dì bù néng jiān rěn，yǐ zhì shēng chū jí bìng lái。rán xiǎo dì xìng mìng hái shì xiǎo shì，ruò cǐ fēng shēng yī lù，nà xiǎo jiě xìng mìng yě bù kě bǎo le。zài sān dīng zhǔ xiǎo dì shèn kǒu，suǒ yǐ xiǎo dì zhǐ bù gǎn lù。jīn suī duì rén xiōng shuō le，rén xiōng wàn wù lòu xiè，shǐ xiǎo dì yǒu fù xiǎo jiě。" xià liáng cè dà xiào dào:" rén xiōng chà yǐ!mǎ jiā shì xiāng huàn rén jiā，zhòng yuán jùn bì，gāo mén suì yǔ，qǐ yǒu nǚ zǐ yè yè chū de lái?kuàng qiě lǚ guǎn zhī zhōng，zhòng rén zá tà，nǚ zǐ lái lái qù qù，suī shì shēn yè，nán dào bù dī fáng rén zhuàng jiàn?cǐ bì fēi tā jiā xiǎo jiě kě zhī liǎo。" jiǎng shēng dào:" mǎ jiā xiǎo jiě wǒ céng rèn de de，jīn fēn míng shì tā，zài yǒu hé yí?" xià liáng cè dào:" wén de cǐ dì guàn yǒu hú yāo，shàn néng biàn huà huò rén，rén xiōng suǒ yù bì shì cǐ wù。rén xiōng jīn dāng jǐn shèn zì ài。" jiǎng shēng nà lǐ kěn xìn?xià liáng cè jiàn tā mí ér bù wù，chóu chú le yī yè，xīn shēng yī jì dào:" wǒ zhí jiào tā shí chū zōng jī lái，fāng cái kěn zhù shǒu。" zhǐ yīn cǐ yī jì，yǒu fèn jiāo: shēn yāo guài，nán cáng chǒu huì zhī xíng yōu shì xiāng qū，dǒu biàn wēn róu zhī zhì。yòng zhe nà shén xiān dòng lǐ qiān nián cǎo，chéng jiù le qīng xiàng mén zhōng bǎi suì yuán。

　　只见蒋生渐渐支持不过，一日疲倦似一日，自家也有些觉得了。同伴中有一个姓夏的，名良策，与蒋生最是相爱。见蒋生如此，心里替他耽忧，特来对他说道：“我与你出外的人，但得平安，便为大幸。今仁兄面黄肌瘦，精神恍惚，语言错乱。及听兄晚间房中，每每与人切切私语，此必有作怪跷蹊的事。仁兄不肯与我每明言，他日定要做出事来，性命干系，非同小可，可惜这般少年，葬送在他乡外府，我辈何忍？况小弟蒙兄至爱，有甚么勾当便对小弟说说，斟酌而行也好，何必相瞒？小弟赌个咒，不与人说就是了！”蒋生见夏良策说得痛切，只得与他实说道：“兄意思真恳，小弟实有一件事不敢瞒兄。此间主人马少卿的小姐，与小弟有些缘分，夜夜自来欢会。两下少年，未免情欲过度，小弟不能坚忍，以致生出疾病来。然小弟性命还是小事，若此风声一露，那小姐性命也不可保了。再三叮嘱小弟慎口，所以小弟只不敢露。今虽对仁兄说了，仁兄万勿漏泄，使小弟有负小姐。”夏良策大笑道：“仁兄差矣！马家是乡宦人家，重垣峻壁，高门邃宇，岂有女子夜夜出得来？况且旅馆之中，众人杂沓，女子来来去去，虽是深夜，难道不提防人撞见？此必非他家小姐可知了。”蒋生道：“马家小姐我曾认得的，今分明是他，再有何疑？”夏良策道：“闻得此地惯有狐妖，善能变化惑人，仁兄所遇必是此物。仁兄今当谨慎自爱。”蒋生那里肯信？夏良策见他迷而不悟，踌躇了一夜，心生一计道：“我直教他识出踪迹来，方才肯住手。”只因此一计，有分交：深妖怪，难藏丑秽之形；幽室香躯，陡变温柔之质。用着那神仙洞里千年草，成就了卿相门中百岁缘。

　　 qiě shuō jiǎng shēng xīn shén huò luàn，nà tīng hǎo yán?xià liáng cè quàn tā bù zhuǎn，lái duì tā dào:" xiǎo dì yǒu yī jù huà，bù ài xiōng shì de，xiōng shì bì yī xiǎo dì ér xíng。" jiǎng shēng dào:" yǒu hé shì jiào xiǎo dì zuò?" xià liáng cè dào:" xiǎo dì yǒu jiàn wù shì，shén néng fēn bié xié zhèng。rén xiōng děng nà rén jīn yè lái shí，bǎ lái zèng tā ná qù。ruò zhēn shì mǎ jiā xiǎo jiě，yě zì wú fáng ruò bú shì shí，xū yǒu rèn de tā chǔ，zhè què bù ài rén xiōng shì de。rén xiōng dāng yǐ xìng mìng wéi zhòng，zì jiā liú xīn biàn liǎo。" jiǎng shēng dào:" zhè gè què shǐ de。" xià liáng cè jiù bǎ yí gè cū má bù dài dài zhe yī bāo dōng xī，dì yǔ jiǎng shēng，jiǎng shēng shōu zài xiù zhōng。xià liáng cè zài sān dīng zhǔ dào:" qiè bù kě wàng le!" jiǎng shēng bù zhī hé yì，dàn zì jiā xīn lǐ yě yǒu xiē yí xīn，biàn dǎ diǎn yī tā suǒ yán，shì yī shì kàn，liào yě wú ài。shì yè xiǎo jiě dào lái，huān huì le yī yè，jiāng dào tiān míng qù shí，jiǎng shēng jì de xià liáng cè suǒ zhǔ，biàn jiāng cǐ dài chū lái zèng tā dào:" wǒ yǒu xiē shǎo wù shì sòng yǔ xiǎo jiě ná qù，qiě dào guī gé zhōng màn màn zì kàn。" nà xiǎo jiě yě bù wèn shì shèn me wù jiàn，jiàn shuō sòng tā de，xīn rán ná le jiù zǒu，zì chū diàn mén qù le。jiǎng shēng shuì dào rì gāo，pī yī qǐ lái。zhī jiàn chuáng miàn qián duō shì xiē suì zhī má lì ér，yí lù chū qù，sǎ dào wài biān。jiǎng shēng huǎng rán dà wù dào:" xià xiōng duì wǒ shuō，cǐ náng zhōng wù，néng bié xié zhèng，yuán lái shì yī dài zhī má。zhī má nà lǐ shì biàn bié dé xié zhèng de?tā yǐ cū má bù wèi dài，míng shì yào tā sā jiāng chū lái，jiù cǐ kě yǐ rèn tā lái zōng qù jī，zhè gè jiù shì jiào wǒ biàn bié xié zhèng le。wǒ ér jīn gēn zhe zhè zhī má zōng jī xún qù，hǎo dǎi yǒu gè zhù chù，biàn jiàn xià luò。"

　　且说蒋生心神惑乱，那听好言？夏良策劝他不转，来对他道：“小弟有一句话，不碍兄事的，兄是必依小弟而行。”蒋生道：“有何事教小弟做？”夏良策道：“小弟有件物事，甚能分别邪正。仁兄等那人今夜来时，把来赠他拿去。若真是马家小姐，也自无妨；若不是时，须有认得他处，这却不碍仁兄事的。仁兄当以性命为重，自家留心便了。”蒋生道：“这个却使得。”夏良策就把一个粗麻布袋袋着一包东西，递与蒋生，蒋生收在袖中。夏良策再三叮嘱道：“切不可忘了！”蒋生不知何意，但自家心里也有些疑心，便打点依他所言，试一试看，料也无碍。是夜小姐到来，欢会了一夜，将到天明去时，蒋生记得夏良策所嘱，便将此袋出来赠他道：“我有些少物事送与小姐拿去，且到闺阁中慢慢自看。”那小姐也不问是甚么物件，见说送他的，欣然拿了就走，自出店门去了。蒋生睡到日高，披衣起来。只见床面前多是些碎芝麻粒儿，一路出去，洒到外边。蒋生恍然大悟道：“夏兄对我说，此囊中物，能别邪正，元来是一袋芝麻。芝麻那里是辨别得邪正的？他以粗麻布为袋，明是要他撒将出来，就此可以认他来踪去迹，这个就是教我辨别邪正了。我而今跟着这芝麻踪迹寻去，好歹有个住处，便见下落。”

　　 jiǎng shēng bù shuō yú rén zhī，zhǐ zì xīn lǐ míng bái，zhú bù àn àn kàn dì shàng yǒu zhī má chù biàn zǒu。yǎn jiàn de bú dào mǎ jiā mén shàng，míng zhī bú shì tā jiā chū lái de rén le。xiān xiān qū qū，chuān lín guò yě，zhī má bù duàn。yī zhí gēn xún dào dà bié shān xià，jiàn shān zhōng yǒu gè dòng kǒu，zhī má cóng cǐ jìn qù。jiǎng shēng xiǎo de yǒu xiē chà yì，dān zhe yī bǎ hàn，wàng dòng kǒu zǒu jìn。guǒ jiàn yí gè pìn hú，shēn biān fàng zhe yí gè zhī má bù dài ér，fàng dǎo tóu zài nà li hān shuì。

　　蒋生不说与人知，只自心里明白，逐步暗暗看地上有芝麻处便走。眼见得不到马家门上，明知不是他家出来的人了。纤纤曲曲，穿林过野，芝麻不断。一直跟寻到大别山下，见山中有个洞口，芝麻从此进去。蒋生晓得有些诧异，担着一把汗，望洞口走进。果见一个牝狐，身边放着一个芝麻布袋儿，放倒头在那里鼾睡。

　　 jǐ zhuǎn cí xióng kǎn yǔ lí，pí náng gǎi huàn shǐ rén mí。

　　几转雌雄坎与离，皮囊改换使人迷。

　　 cǐ shí zhèng zuò yáng tái mèng，hái shì wèi yún wéi yǔ shí。

　　此时正作阳台梦，还是为云为雨时。

　　 jiǎng shēng yī jiàn dà jīng，bù jué hǎn dào:" lái mèi wú de，shì zhè gè yāo wù ā!" nà hú xìng jí líng，suī rán shuì wò，shèn shì jǐng xǐng。yī wén rén shēng，hóu bǎ shēn zi biàn guò，réng rán shì gè rén xíng。jiǎng shēng dào:" wú yǐ shí pò，biàn lái hé gān?" nà hú zǒu xiàng qián lái，zhí zhuó jiǎng shēng shǒu dào:" láng jūn wù guài!wǒ wèi nǐ kàn pò le xíng cáng，yě shì yuán fèn jǐn le。" jiǎng shēng jiàn tā réng fù jiù xíng，xīn lǐ lǎo dà bù shě。nà hú dào:" hǎo jiào láng jūn dé zhī，wǒ zài cǐ shān zhōng xiū dào，jiāng yǒu qiān nián。zhuān yī yú rén pèi hé cí xióng，liàn chéng nèi dān。xiàng jiàn láng jūn sháo lì，zhèng sī jiè qǔ yuán yáng，wú mén kě rù。què dé láng jūn zhōng qíng mǎ jiā nǚ zǐ，sī mù zhēn qiè，gù ěr xiào fǎng qí xíng，tè lái pèi hé。yī lái zhù jūn zhī huān，èr lái chéng wǒ zhī shì。jīn xíng jī yǐ lù，bù kě zài lái xiāng péi，cóng cǐ yǒng bié le。dàn wǎng lái yǐ jiǔ，yǔ jūn bù néng wú qíng。jūn shēn wéi wǒ dé bìng，wǒ dāng wèi jūn zhì liáo。nà mǎ jiā nǚ zǐ，jūn jì xīn ài，wǒ yòu jiǎ tuō qí mào，yāo jūn ēn chǒng duō shí，wǒ yě bù néng jiá rán。dāng wèi jūn móu qǔ，shǐ wèi jūn qī，yǐ le xīn yuàn，shì wǒ suǒ yǐ bào jūn yě。" shuō bà，jiù zài dòng zhōng shǒu xié yì bān xī qí de cǎo lái，shù zuò sān shù，duì jiǎng shēng dào:" jiāng zhè tóu yī shù，jiān shuǐ zì xǐ，dāng shǐ nǐ jīng wán qì zú，zhuàng jiàn rú gù。zhè dì èr shù，jiāng qù qiāo dì sā zài mǎ jiā mén kǒu àn chù，mǎ jiā nǚ zǐ jí shí hài qǐ lài bìng lái。rán hòu jiāng zhè dì sān shù qù jiān shuǐ yǔ tā xǐ zhuó，zhè lài bìng zì hào，nǚ zǐ yě guī nǐ le。xīn rén xiāng hǎo shí jié，mò wàng wǒ zuò méi de jiù qíng yě。" suì bǎ sān shù cǎo yī yī jiāo fù jiǎng shēng，jiǎng shēng shōu hǎo。nà hú yòu fēn fù dào:" shèn zhī!shèn zhī!mò duì rén yán，wǒ yì cóng cǐ shì yǐ。" yán bì，yī rán huà wéi hú xíng，tiào yuè ér qù，bù zhī suǒ wǎng。

　　蒋生一见大惊，不觉喊道：“来魅吾的，是这个妖物呵！”那狐性极灵，虽然睡卧，甚是警醒。一闻人声，侯把身子变过，仍然是个人形。蒋生道：“吾已识破，变来何干？”那狐走向前来，执着蒋生手道：“郎君勿怪！我为你看破了行藏，也是缘分尽了。”蒋生见他仍复旧形，心里老大不舍。那狐道：“好教郎君得知，我在此山中修道，将有千年。专一与人配合雌雄，炼成内丹。向见郎君韶丽，正思借取元阳，无门可入。却得郎君钟情马家女子，思慕真切，故尔效仿其形，特来配合。一来助君之欢，二来成我之事。今形迹已露，不可再来相陪，从此永别了。但往来已久，与君不能无情。君身为我得病，我当为君治疗。那马家女子，君既心爱，我又假托其貌，邀君恩宠多时，我也不能恝然。当为君谋取，使为君妻，以了心愿，是我所以报君也。”说罢，就在洞中手撷一般希奇的草来，束做三束，对蒋生道：“将这头一束，煎水自洗，当使你精完气足，壮健如故。这第二束，将去悄地撒在马家门口暗处，马家女子即时害起癞病来。然后将这第三束去煎水与他洗濯，这癞病自好，女子也归你了。新人相好时节，莫忘我做媒的旧情也。”遂把三束草一一交付蒋生，蒋生收好。那狐又分付道：“慎之！慎之！莫对人言，我亦从此逝矣。”言毕，依然化为狐形，跳跃而去，不知所往。

　　 jiǎng shēng yòu jīng yòu xǐ，jǐn cáng le sān shù cǎo，zǒu guī diàn zhōng lái，jiào diàn jiā shāo le yī guō shuǐ，qiāo dì fàng xià yī shù cǎo，jiān chéng yào tāng。shì yè jiāng lái zì xǐ yī fān，guǒ rán shén qì kāi shuǎng，jīng lì dǒu jiàn，chén shuì yī xiāo。cì rì，jiāng jìng yī zhào，nèi xiē wěi huáng zhī sè，yī háo yě wú le。fāng zhī xiān cǎo líng yàn，jǐn qí yán，bù xiàng rén shuō。xià liáng cè lái wèn zuó rì zōng jī，jiǎng shēng tuī dào:" líng zhì shuǐ biān yǐ zhù，bù kě gēn jiū，xiǎng lái shì gè guài wù，wǒ ér jīn kàn pò，bù yǔ tā wǎng lái biàn liǎo。" xià liáng cè jiàn tā róng yán fù jiù，biàn dào:" xiōng xīn yī zhèng，bìng sè biàn tuì，kě jiàn shì gè yāo mèi。jīn bù bèi tā mí le，biàn shì hǎo le，lián wǒ men yě de fàng xīn。" jiǎng shēng kǒu lǐ chēng xiè，què bù bǎ zhēn xīn shuō chū lái。zhǐ shì yī yī hú jīng zhī yán，mì qù gàn zhe zì jǐ de shì。jiāng zhe dì èr shù cǎo shǒu dào huáng hūn rén jìng hòu，zǒu qù mǎ shǎo qīng mén qián，xiàng hù kǎn dǐ xià qiáng jiǎo àn chù，gè gè sā fàng tíng dāng。mù huí diàn zhōng，děng dài xiāo xī。bù duō liǎng rì，fēn fēn chuán shuō mǎ jiā yún róng xiǎo jiě shēng qǐ lài chuāng lái。chū qǐ shí bù guò èr sān chù，suī rán xián zēng，hái bù shí fēn zài xīn shàng。jiàn jiàn hún shēn lài fā，dàn jiàn: xīng sāo biàn tǐ，chòu wèi nán dāng。yù shù tíng tíng，gǎi zuò yú lín cūn cūn huā zhī niǎo niǎo，biàn wéi dù shí lèi duī。yǎng dòng chù bú zhù pá sāo，mǎn zhǐ jia shuāng fēi xuě luò tòng lái shí qǐ shèng jiū jī，zhèn cháo hūn mǒ lèi róu chī。shuí jiā nǚ zǐ nèn bān chēng?wén dào xiān rú yǐ wéi lài。

　　蒋生又惊又喜，谨藏了三束草，走归店中来，叫店家烧了一锅水，悄地放下一束草，煎成药汤。是夜将来自洗一番，果然神气开爽，精力陡健，沉睡一宵。次日，将镜一照，那些萎黄之色，一毫也无了。方知仙草灵验，谨其言，不向人说。夏良策来问昨日踪迹，蒋生推道：“灵至水边已住，不可根究，想来是个怪物，我而今看破，不与他往来便了。”夏良策见他容颜复旧，便道：“兄心一正，病色便退，可见是个妖魅。今不被他迷了，便是好了，连我们也得放心。”蒋生口里称谢，却不把真心说出来。只是一依狐精之言，密去干着自己的事。将着第二束草守到黄昏人静后，走去马少卿门前，向户槛底下墙角暗处，各各撒放停当。目回店中，等待消息。不多两日，纷纷传说马家云容小姐生起癞疮来。初起时不过二三处，虽然嫌憎，还不十分在心上。渐渐浑身癞发，但见：腥臊遍体，臭味难当。玉树亭亭，改做鱼鳞皴皴；花枝袅袅，变为蠹蚀累堆。痒动处不住爬搔，满指甲霜飞雪落；痛来时岂胜啾唧，镇朝昏抹泪揉眵。谁家女子恁般撑？闻道先儒以为癞。

　　 mǎ jiā xiǎo jiě hū huàn lài chuāng，pí yǎng nóng xīng，tòng bù kě rěn。yí gè yàn sè nǚ zǐ nòng chéng rén jiān yàn wù，fù mǔ wú jì kě shī，xiǎo jiě qiú sǐ bù dé。qǐng gè wài kē xiān shēng lái yī，shuō de shén bù zhí shì，fū shàng yào qù jiù hǎo。yī yán fū zhì，guò le yī huì，hún shēn zhēn cì què xiàng bō tā pí xià lái yì bān téng tòng，qǐng kè yě áo bù dé，zhǐ de réng jiù xǐ diào le。yòu yǒu nèi kē yī jiā qián lái chǔ fāng，shuō shì nèi lǐ fú yào，diào dé xuè mài tíng dāng，fēng qì kāi sàn，zì rán quán kě。zhǐ shì wài yòng fū yào，zhè jiào dé zhì biāo，jué bù néng chú gēn de。tīng le tā bǎ jiān yào rì fú liǎng sān jì，luò de bǎ pí wèi tàng huài le，quán wú gōng xiào。wài kē yòu zhēng shuō shì tā zhuān mén，bì jìng yào yòng cā xǐ zhī yào。nèi kē yòu shuō shì fèi jīng shòu fēng，bì jìng yào chī xiāo fēng sàn dú zhī jì。luò de zuò bìng rén bù zháo，āi zhe téng tòng，áo zhe kǔ shuǐ，jīn rì huàn fāng，míng rì gǎi yào。yī shēng xiàng mà le jǐ fān，nǐ shuō wǒ wú gōng，wǒ shuō nǐ méi yòng，zǒng guī méi zhàng。mǎ shǎo qīng dà zhāng gào shì zài wài:" yǒu rén néng yī dé quán yù zhě，zèng yín bǎi liǎng。" zhèi xiē yī shēng kàn le gào shì，zhǐ hǎo yàn tuò。zhēn shì xiào shùn láng zhōng，yě suàn zuò jié jìn píng shēng zhī lì，chá jǐn mì cáng zhī shū，zài bù céng jiàn yǒu xiē xiǎo xiào chù。xiǎo jiě yǐ shì shí sǐ jiǔ shēng，zhǐ duō de yī kǒu qì le。

　　马家小姐忽患癞疮，皮痒脓腥，痛不可忍。一个艳色女子弄成人间厌物，父母无计可施，小姐求死不得。请个外科先生来医，说得甚不值事，敷上药去就好。依言敷治，过了一会，浑身针刺却象剥他皮下来一般疼痛，顷刻也熬不得，只得仍旧洗掉了。又有内科医家前来处方，说是内里服药，调得血脉停当，风气开散，自然痊可。只是外用敷药，这叫得治标，决不能除根的。听了他把煎药日服两三剂，落得把脾胃烫坏了，全无功效。外科又争说是他专门，必竟要用擦洗之药。内科又说是肺经受风，必竟要吃消风散毒之剂。落得做病人不着，挨着疼痛，熬着苦水，今日换方，明日改药。医生相骂了几番，你说我无功，我说你没用，总归没帐。马少卿大张告示在外：“有人能医得痊愈者，赠银百两。”这些医生看了告示，只好咽唾。真是孝顺郎中，也算做竭尽平生之力，查尽秘藏之书，再不曾见有些小效处。小姐已是十死九生，只多得一口气了。

　　 mǎ shǎo qīng shù shǒu wú cè，duì fū rén dào:" nǚ ér hài zhe bù zhì zhī zhèng，yǐ chéng fèi rén。jīn chū le zhòng shǎng，zài wú rén néng yī dé hǎo。mò ruò shě le cǐ nǚ，dài yǒu shàn yī cǐ zhèng zhě，jí jiāng nǚ ér yǔ tā wèi qī，dào péi zhuàng lián，zhāo zhuì rù shì。wǒ nǚ ér pō yǒu měi míng，huò zhě yǒu rén mù cǐ，xiàn chū qí fāng lái jiù tā，yě wèi kě zhī。jiù wèi bì mén dàng hù duì，pì rú nǚ ér hài bìng sǐ le。jiù shì bù sǐ，zhè yàng yí gè lài rén，yě nán jià zhe rén jiā。hái shì rú cǐ，shù jī yǒu wàng。" suì dà shū yú mén dào:" xiǎo nǚ yún róng rǎn huàn lài jí，yī yīng rén děng néng yǐ qí fāng zòu xiào zhě，bù lùn gāo xià mén hù，yuǎn jìn dì fāng，jí yǐ cǐ nǚ jià zhī，zhuì rù wèi xù。lì cǐ wèi zhào!"

　　马少卿束手无策，对夫人道：“女儿害着不治之症，已成废人。今出了重赏，再无人能医得好。莫若舍了此女，待有善医此症者，即将女儿与他为妻，倒赔壮奁，招赘入室。我女儿颇有美名，或者有人慕此，献出奇方来救他，也未可知。就未必门当户对，譬如女儿害病死了。就是不死，这样一个癞人，也难嫁着人家。还是如此，庶几有望。”遂大书于门道：“小女云容染患癞疾，一应人等能以奇方奏效者，不论高下门户，远近地方，即以此女嫁之，赘入为婿。立此为照！”

　　 jiǎng shēng zài diàn zhōng，yǐ zhī xiǎo jiě bìng lài chū bǎng zhāo yī zhī shì，xīn xià àn àn chēng kuài。rán wèi jiàn tā shuō dào hūn yīn shàng biān，bù gǎn qīng yì dōu lǎn。zhǐ kǒng yuǎn dì kè shāng，tā rì biàn yī hǎo le，zhǐ yǒu jīn bó chóu xiè，wèi bì kěn bǎ nǚ ér yǔ tā。gù cǐ cáng zhe jī guān，jìng kàn tā jiā shì tǐ。guǒ rán bìng bù dé quán，huàn guò bǎng wén，yǒu yī hǎo zhāo zhuì zhī shuō。jiǎng shēng fǔ zhǎng dào:" zhè fān lǎo pó dào shǒu le!" jí qù jiē le mén qián bǎng wén，zì chēng néng yī。mén gōng jiàn shuō，bù gǎn chí zhì，lì shí bēn jìn tōng bào。mǎ shǎo qīng chū lái xiāng jiàn，jiàn le jiǎng shēng yī biǎo fēi sú，xiān zì xǐ huān。wèn dào:" yǒu hé miào fāng，kě yǐ yī zhì?" jiǎng shēng dào:" xiǎo shēng yuán bù yè yī，céng yù yì rén chuán yǒu xiān cǎo，zhuān zhì lài jí，shǒu dào kě yǐ bìng chú。dàn xiǎo shēng bù mù jīn bó，wéi qiú bù shuǎng bǎng shàng zhī yán，xiǎo shēng zì dāng xiào lì。" mǎ shǎo qīng dào:" xià guān zhǐ cǐ ài nǚ，dé róng jù bèi。bù xìng hū fàn cǐ jí，yǐ chéng fèi rén。ruò dé jūn zǐ shī zhǎn miào shǒu，qǐ sǐ huí shēng，bǎng shàng zhī yán，qǐ kě zì shí?zì dāng yǐ xiǎo nǚ yú shēng fèng shì jī zhǒu。" jiǎng shēng dào:" xiǎo shēng yuán jí zhè jiāng，yuǎn gé yì dì，yòu shì jīng shāng zhī rén，bù xí rú yè，zhǐ kǒng yǒu diàn mén fēng。jīn rì xiǎo jiě bìng yán xiāo jiǎn，suǒ yǐ shè de qīng xǔ。tā rì yī hǎo fù jiù，wàn yī huǐ què qián yán，xiǎo shēng suǒ wàng，qǐ bù fù zhī dōng liú?xiān xū shuō de míng bái。" mǎ shǎo qīng dào:" jiāng zhè míng bāng，yuán fēi yì dì。jīng shāng yì shì shàn yè，bú shì zéi liú。kàn zú xià qì tǐ，yì fēi yǐ xià zhī rén。hé kuàng yǒu yán zài xiān，yuǎn jìn gāo xià，jiē suǒ bù lùn。zhǐ yào yī dé hǎo，xià guān tiǎn zài jìn shēn，qǐ wèi yī bìng nǚ jiù zuò shuǎng xìn zhī shì?zú xià dàn qǐng yòng yào，wàn wù tā yí!" jiǎng shēng jiàn shuō de dí què，jiù bǎ nà yī shù cǎo jiào jiān qǐ tāng lái，yǔ xiǎo jiě xǐ zǎo。xiǎo jiě wén de yào cǎo zhī xiāng，yǐ zì xīn zhōng shuǎng kuài。dào de qīng xià yù hé，tōng shēn cāo xǐ，kě shā zuò guài，dàn shì tāng dào zhī chù，téng de bù téng，yǎng de bù yǎng，tòu gǔ qīng liáng，bù kě míng zhuàng。xiǎo jiě bǎ nóng wū mǒ jǐn，chū le yù hé，shēn zi qīng sōng le yī bàn。mián zài chuáng zhōng yī yè，dàn jué chuāng jiā jiàn luò，cū pí céng céng tuō xià lái。guò le sān rì，wán quán hǎo le。zài fù qīng tāng yù guò yī fān，shēn tǐ yíng rán rú yù，bǐ qián rì gèng jiā nèn xiāng。

　　蒋生在店中，已知小姐病癞出榜招医之事，心下暗暗称快。然未见他说到婚姻上边，不敢轻易兜揽。只恐远地客商，他日便医好了，只有金帛酬谢，未必肯把女儿与他。故此藏着机关，静看他家事体。果然病不得痊，换过榜文，有医好招赘之说。蒋生抚掌道：“这番老婆到手了！”即去揭了门前榜文，自称能医。门公见说，不敢迟滞，立时奔进通报。马少卿出来相见，见了蒋生一表非俗，先自喜欢。问道：“有何妙方，可以医治？”蒋生道：“小生原不业医，曾遇异人传有仙草，专治癞疾，手到可以病除。但小生不慕金帛，惟求不爽榜上之言，小生自当效力。”马少卿道：“下官止此爱女，德容俱备。不幸忽犯此疾，已成废人。若得君子施展妙手，起死回生，榜上之言，岂可自食？自当以小女余生奉侍箕帚。”蒋生道：“小生原藉浙江，远隔异地，又是经商之人，不习儒业，只恐有玷门风。今日小姐病颜消减，所以舍得轻许。他日医好复旧，万一悔却前言，小生所望，岂不付之东流？先须说得明白。”马少卿道：“江浙名邦，原非异地。经商亦是善业，不是贼流。看足下器体，亦非以下之人。何况有言在先，远近高下，皆所不论。只要医得好，下官忝在缙绅，岂为一病女就做爽信之事？足下但请用药，万勿他疑！”蒋生见说得的确，就把那一束草叫煎起汤来，与小姐洗澡。小姐闻得药草之香，已自心中爽快。到得倾下浴盒，通身操洗，可煞作怪，但是汤到之处，疼的不疼，痒的不痒，透骨清凉，不可名状。小姐把脓污抹尽，出了浴盒，身子轻松了一半。眠在床中一夜，但觉疮痂渐落，粗皮层层脱下来。过了三日，完全好了。再复清汤浴过一番，身体莹然如玉，比前日更加嫩相。

　　 mǎ shǎo qīng dà xǐ，qù wèn jiǎng shēng xià chǔ，yuán lái jiù zhù zài běn jiā diàn zhōng。jí zhe rén qǐng dé jiǎng shēng guò jiā zhōng lái，dǎ sǎo shū fáng yǔ tā ān xià，zhǐ yào jiǎn gè hǎo rì，jiù jiāng xiǎo jiě zhuì tā。jiǎng shēng bù shèng zhī xǐ，yǐ zài diàn zhōng bǎ xíng lǐ bān jiāng guò lái，zhù zài shū fáng，děng hòu jiā qī。mǎ jiā xiǎo jiě xīn zhōng gǎn jī jiǎng shēng jiù hǎo tā bìng，jiàn shuō jiù yào jià tā，suī rán qíng yuàn，wèi zhī shēng de rén wù rú hé，jiào méi xiāng tàn tīng。yuán lái jí shì céng dào jiā lǐ mài guò líng juàn de kè rén，duō céng rèn de tā miàn páng biāo zhì de。xīn lǐ jiù fàng de xià。jí rì yǐ dào，mǎ shǎo qīng bù fù qián yán，zhǔ zhāng chéng hūn。liǎng xià shào nián，duō shì měi lì rén wù，nǐ tān wǒ ài，zì bù bì shuō。dàn jiǎng shēng wèi chéng hūn zhī xiān，xiān yǒu hú nǚ jiǎ bàn，xiāng chǔ guò duō shí，piān shì tā shú rèn de de le。

　　马少卿大喜，去问蒋生下处，元来就住在本家店中。即着人请得蒋生过家中来，打扫书房与他安下，只要拣个好日，就将小姐赘他。蒋生不胜之喜，已在店中把行李搬将过来，住在书房，等候佳期。马家小姐心中感激蒋生救好他病，见说就要嫁他，虽然情愿，未知生得人物如何，叫梅香探听。元来即是曾到家里卖过绫绢的客人，多曾认得他面庞标致的。心里就放得下。吉日已到，马少卿不负前言，主张成婚。两下少年，多是美丽人物，你贪我爱，自不必说。但蒋生未成婚之先，先有狐女假扮，相处过多时，偏是他熟认得的了。

　　 yī rì，mǎ xiǎo jiě shuō dào:" nǐ shì bié chù rén，shén qì lì dào de wǒ jiā lǐ?tiān jiào wǒ shēng chū zhè gè bìng lái，chéng jiù zhè duàn yīn yuán。nà gè xiān fāng，shì wǒ yǔ nǐ de méi rén，shuí chuán yǔ nǐ de，bù kě wàng le。" jiǎng shēng xiào dào:" shì yǒu yí gè méi rén，ér jīn yě méi xiè tā chǔ le。" xiǎo jiě dào:" nǐ qiě shuō shì nà gè?jīn zài hé chǔ?" jiǎng shēng bù hǎo shuō shì hú jīng，niē gè huǎng dào:" zhǐ wèi xiǎo shēng céng piē jiàn xiǎo jiě fāng róng，mián sī mèng xiǎng，qǐn shí jù fèi。xīn yì zhì chéng le，gǎn dòng yī wèi xiān nǚ，jiǎ tuō xiǎo jiě róng mào，lái yǔ xiǎo shēng wǎng lái le duō shí。hòu bèi xiǎo shēng shí pò，tā fāng cái shuō，guǒ rán bú shì zhēn xiǎo jiě，xiǎo jiě yīng gāi mù xià yǒu zāi，jiù bǎ yī shù cǎo jiào xiǎo shēng lái jiù xiǎo jiě，shuō dāng yǒu yīn yuán zhī fēn。jīn guǒ yīng qí yán，kě bú shì gè méi rén?" xiǎo jiě dào" guài dào nǐ jiàn wǒ xiàng jiù shí yì bān，yuán lái céng yǒu rén jiǎ guò wǒ de míng lái。ér jīn zài nà li qù le?" jiǎng shēng dào:" tā shì xiān jiā，yī bèi shí pò，jiù bù zài lái le。zhī tā zài nà li?" xiǎo jiě dào:" jī hū bèi tā huài le wǒ míng shēng，què yě kuī tā jiù wǒ yī mìng，chéng jiù wǒ liǎng rén yīn yuán，hái suàn zuò gè ēn rén le。" jiǎng shēng dào:

　　一日，马小姐说道：“你是别处人，甚气力到得我家里？天教我生出这个病来，成就这段姻缘。那个仙方，是我与你的媒人，谁传与你的，不可忘了。”蒋生笑道：“是有一个媒人，而今也没谢他处了。”小姐道：“你且说是那个？今在何处？”蒋生不好说是狐精，捏个谎道：“只为小生曾瞥见小姐芳容，眠思梦想，寝食俱废。心意志诚了，感动一位仙女，假托小姐容貌，来与小生往来了多时。后被小生识破，他方才说，果然不是真小姐，小姐应该目下有灾，就把一束草教小生来救小姐，说当有姻缘之分。今果应其言，可不是个媒人？”小姐道“怪道你见我象旧识一般，元来曾有人假过我的名来。而今在那里去了？”蒋生道：“他是仙家，一被识破，就不再来了。知他在那里？”小姐道：“几乎被他坏了我名声，却也亏他救我一命，成就我两人姻缘，还算做个恩人了。”蒋生道：

　　" tā shì gè xiān nǚ，ēn yǔ yuàn zǒng bù guà zài xīn shàng。zhǐ shì wǒ hé nǐ hé gāi zuò fū qī，yù dé cǐ děng xiān yuán，chèn xīn mǎn yì。dàn kuì xiǎo shēng bù cái，yǒu qū le xiǎo jiě ěr。" xiǎo jiě dào:" fū qī zhī jiān，bú yào rú cǐ shuō。kuàng wǒ shì chuí sǐ zhī rén，nǐ qǐ sǐ huí shēng de dà ēn，zhèng gāi zhōng shēn fèng shì jūn zǐ，qiè wú suǒ hèn yǐ!" zì cǐ rú yú sì shuǐ，jiǎng shēng yě bù sī liang huí xiāng，jiù zhù zài mǎ jiā zhōng shēn，fū qī xié lǎo，zhè shì hòu huà。

　　“他是个仙女，恩与怨总不挂在心上。只是我和你合该做夫妻，遇得此等仙缘，称心满意。但愧小生不才，有屈了小姐耳。”小姐道：“夫妻之间，不要如此说。况我是垂死之人，你起死回生的大恩，正该终身奉侍君子，妾无所恨矣！”自此如鱼似水，蒋生也不思量回乡，就住在马家终身，夫妻谐老，这是后话。

　　 nà jiǎng shēng yī bān ér tóng bàn，jiàn shuō tā zhuì zài mǎ shǎo qīng jiā le，duō gè bù zhī qí yóu。wéi yǒu xià liáng cè jiàn jiǎng shēng shuō zhe mǎ xiǎo jiě de huà，hòu lái dào shì yāo mèi de jiǎ tuō，ér jīn jiàn zhēn gè zuò le nǚ xù，yě bù míng bái tā bèi xì。duō lái yǔ jiǎng shēng qìng xǐ，xià liáng cè sī xià xì wèn gēn yóu。jiǎng shēng mán qǐ yòng cǎo shēng lài yī duàn huà，zhǐ shuō:

　　那蒋生一班儿同伴，见说他赘在马少卿家了，多各不知其由。惟有夏良策见蒋生说着马小姐的话，后来道是妖魅的假托，而今见真个做了女婿，也不明白他备细。多来与蒋生庆喜，夏良策私下细问根由。蒋生瞒起用草生癞一段话，只说：

　　" qián rì jiǎ tuō mǎ xiǎo jiě de，shì dà bié shān hú jīng。hòu bèi xià xiōng jīng bù zhī má zhī jì，zhuī xún zōng jī，rèn chū zhēn xíng。tā zèng cǐ yào cǎo，jiào xiǎo dì qù yī hǎo mǎ xiǎo jiě，jiù yǒu yīn yuán zhī fēn。xiǎo dì jīn rì zhī shì，jiē hú jīng zhī lì yě。" zhòng rén jiàn shuō，duō chēng qí dào:" yī xiàng chēng xiōng wèi jiǎng fù mǎ，jīn rén xiōng zài mǎ kǒu dì fāng zuò kè，zhù zài mǎ yuè xī diàn，jìng wèi mǎ shǎo qīng jiā zhī xù，bù tuō yí gè" mǎ" zì，kě zhī yě shì tiān yì，shēng chū zhè hú jīng lái，chéng jiù cǐ yī duàn yīn yuán。fù mǎ zhī chēng，biàn shì qián chèn le。" rén jiā xiāng chuán yǐ wéi jiā huà。yǒu děng chī xīn de，jiù hèn zěn shēng wǒ piān bù zhuàng zhe hú jīng，dé yǒu cǐ qí yù，wàng xiǎng dé yí gè bù nài fán。yǒu shī wèi zhèng:

　　“前日假托马小姐的，是大别山狐精。后被夏兄精布芝麻之计，追寻踪迹，认出真形。他赠此药草，教小弟去医好马小姐，就有姻缘之分。小弟今日之事，皆狐精之力也。”众人见说，多称奇道：“一向称兄为蒋驸马，今仁兄在马口地方作客，住在马月溪店，竟为马少卿家之婿，不脱一个“马”字，可知也是天意，生出这狐精来，成就此一段姻缘。驸马之称，便是前讖了。”人家相传以为佳话。有等痴心的，就恨怎生我偏不撞着狐精，得有此奇遇，妄想得一个不耐烦。有诗为证：

　　 rén shēng zì shì yǒu yīn yuán，dé yù líng hú yì ǒu rán。

　　人生自是有姻缘，得遇灵狐亦偶然。

　　 wàng yì dòng zhōng sān shù cǎo，qǐ zhī yuè xià chì shéng qiān?

　　妄意洞中三束草，岂知月下赤绳牵？

　　 yě shǐ shì yuē: shēng shǐ kuī nǚ ér jí mù sī，nǚ bù zhī yě。hú shí yīn jiàn，gù jiǎ nǚ lái。shēng yǐ sè zì huò，ér hú huò zhī yě。sī lǜ bù qǐ，tiān jūn tài rán，jí hú hé wéi?rán yǐ huò shǐ ér yǐ fú zhōng，yì shēng hòu xìng。suī rán，hú méi yóu hú mèi yě，zhōng sǐ sè rèn yǐ!

　　野史氏曰：生始窥女而极慕思，女不知也。狐实阴见，故假女来。生以色自惑，而狐惑之也。思虑不起，天君泰然，即狐何为？然以祸始而以福终，亦生厚幸。虽然，狐媒犹狐媚也，终死色刃矣！